ไตรยางค์

     ได้แบ่งอักษรไทยทั้งหมด 44 ตัวออกเป็น 3 ส่วน ไตรยางค์ จุดประสงค์ เรียกว่า “อักขระสามกลุ่ม” โดยมีอักษรตัวพิมพ์ใหญ่ กลาง และตัวพิมพ์เล็ก 3 ตัว เพื่อให้ได้ประโยชน์จากการจับคู่คำ ให้แบ่งตัวอักษรออกเป็นสามกลุ่ม ทั้งนี้เนื่องจากกาแล็กซีแต่ละแห่งมีความสามารถในการสื่อสารต่างกัน รายละเอียดติดตามได้ในหน้าถัดไป ไตรยางค์

อักษรสามหมู่แบ่งได้ ไตรยางค์ ทั้งหมด ดังนี้

  • อักษรสูง มี 11 ตัว คือ ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ส ษ ห
  • อักษรกลาง มี 7 ตัว คือ ก จ ด ต ฎ ฏ บ ป อ
  • อักษรต่ำ มี 24 ตัว คือ ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ

ไตรยางค์ อักษรคู่ - อักษรเดี่ยว

อักษรคู่ – อักษรเดี่ยว

      ไตรยางค์ พยัญชนะไทยทั้ง 44 ตัว นอกจากจะสามารถแบ่งออกเป็น3หมู่ ไตรยางค์ ความหมาย หรือเรียกว่าไตรยางค์ ได้แก่ อักษรสูง อักษรกลาง และอักษรต่ำ ซึ่งมีทั้งหมด 24 ตัว ยังสามารถแบ่งย่อยออกเป็น อักษรคู่ และอักษรเดี่ยวได้อีกด้วย

อักษรคู่ คือ อักษรต่ำที่มีเสียงคู่ หรือเสียงใกล้เคียงกับอักษรสูง มี 14 ตัว คําว่า ไตรยางศ์

  • ได้แก่ ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ

อักษรเดี่ยวหรืออักษรต่ำเดี่ยว คือ อักษรต่ำที่ไม่มีเสียงคู่กับอักษรสูง มี 10 ตัว

  • ได้แก่ ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ

อักษรต่ำคู่ สามารถนำมาจับคู่กับอักษรสูงได้ 7 คู่ ดังนี้

อักษรคู่/อักษรต่ำ

 

อักษรสูง

ค ฅ ฆ

คู่กับ

ข ฃ

ช ฌ

คู่กับ

คู่กับ

ศ ส ษ

ฑ ฒ ท ธ

คู่กับ

ฐ ถ

พ ภ

คู่กับ

คู่กับ

คู่กับ

ไตรยางค์ การสอน คำเป็น คำตาย

   ไตรยางค์ การสอน คำตาย ได้แก่ คำที่มีลักษณะดังนี้ สื่อการสอนไตรยางค์

  1.  คำที่มีตัวสะกดอยู่ใน แม่ กก กด กบ เช่น เศษ เมฆ วัด รอบ สอนไตรยางค์
  2.  คำที่ประสมกับสระเสียงสั้นใน แม่ ก กา ยกเว้น อำ ไอ ใอ เอา เช่น ชิ ชะ จะ เตะ

ทบทวนความรู้ : พิจารณาพยางค์ต่อไปนี้ว่าเป็นคำชนิดใด ไตรยางค์

 

คำเป็น

คำตาย

 

 

คำเป็น

คำตาย

 

 

คำเป็น

คำตาย

โรง

*

  

น้ำ

*

  

ตรง

*

 

เรียน

*

  

หนึ่ง

*

  

เว

*

 

เตรียม

*

  

ใจ

*

  

ลา

*

 

ทะ

 

*

 

เดียว

*

  

ดี

*

 

หาร

*

  

กัน

*

  

นะ

 

*

ไตรยางค์หรืออักษร 3 หมู่ประกอบไปด้วย อักษรสูง

ไตรยางค์หรืออักษร 3 หมู่ประกอบไปด้วย การผันอักษรสูง ( ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ส ษ ห)

อักษรสูง คำเป็น พื้นเสียงเป็นเสียงจัตวา เช่น ขาว หาม ถาง

  • ผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงเอก เช่น ข่าว ฝ่า ส่ง
  • ผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ข้าว ฝ้า ส้ง ไตรยางค์หรืออักษร 3 หมู่

          จะเห็นได้ว่า  อักษรสูง คำเป็น” ผันได้ ๓ เสียง คือ เสียงเอก โท ตรีและจัตวา ไตรยางค์

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

ฝั่ง

ฝั้ง

ฝัง

ถี่

ถี้

ถี

ข่าว

ข้าว

ขาว

         

อักษรสูง คำตาย พื้นเสียงเป็นเสียงเอก เช่น ขด ผด ขบ

ดังนั้น เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ข้ด ห้ก

          จะเห็นได้ว่า อักษรสูง คำตาย” ผันได้ ๒ เสียง คือ เสียงเอก และโท ไตรยางค์อักษร3หมู่

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

ผัก

ผั้ก

สะ

ส้ะ

หัด

หั้ด

 

บัญญัติ ไตรยางค์ อักษรกลาง

     บัญญัติ ไตรยางค์ การผันอักษรกลาง ( ก จ ด ต ฎ ฏ บ ป อ)

          อักษรกลาง คำเป็น พื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ เช่น กาย ดาว ปา

  • ผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงเอก เช่น ต่า ป่า ด่า
  • ผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ต้า ป้า ด้า
  • ผันด้วยวรรณยุกต์ตรี จะได้เสียงตรี เช่น ต๊า ป๊า ด๊า เทียบ บัญญัติ ไตรยางค์
  • ผันด้วยวรรณยุกต์จัตวา จะได้เสียงจัตวา เช่น ต๋า ป๋า ด๋า

          จะเห็นได้ว่า “ อักษรกลาง คำเป็น” ผันได้ครบทั้ง 5 เสียง และเสียงของวรรณยุกต์ก็ยังตรงกับรูปของวรรณยุกต์อีกด้วย

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

กา

ก่า

ก้า

ก๊า

ก๋า

อำ

อ่ำ

อ้ำ

อ๊ำ

อ๋ำ

ตาย

ต่าย

ต้าย

ต๊าย

ต๋าย

 

          อักษรกลาง คำตาย พื้นเสียงเป็นเสียงเอก เช่น กบ กะ โดด

  • ผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงโท เช่น ก้บ ก้ะ โด้ด
  • ผันด้วยวรรณยุกต์ตรี จะได้เสียงตรี เช่น ก๊บ ก๊ะ โด๊ด การบัญญัติไตรยางค์
  • ผันด้วยวรรณยุกต์จัตวา จะได้เสียงจัตวา เช่น ก๋บ ก๋ะ โด๋ด

          จะเห็นได้ว่า อักษรต่ำ คำเป็น” ผันได้ 4 เสียง คือ เสียงเอก โท ตรีและจัตวา ไตรยางค์

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

กัก

กั้ก

กั๊ก

กั๋ก

ตอบ

ต้อบ

ต๊อบ

ต๋อบ

ปอบ

ป้อบ

ป๊อบ

ป๋อบ

 

อักษร ไตรยางค์ อักษรต่ำ

อักษร ไตรยางค์ การผันอักษรต่ำ ( ค ฅ ฆ ง ช ซ ฌ ญ ฑ ฒ ณ ท ธ น พ ฟ ภ ม ย ร ล ว ฬ ฮ)

          อักษรต่ำ คำเป็น พื้นเสียงเป็นเสียงสามัญ เช่น คาง ธง โชน ยาว เคย อักษร ไตรยางค์ ผสม

  • ผันด้วยวรรณยุกต์เอก จะได้เสียงโท เช่น ค่าง โค่น เท่า
  • ผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงตรี เช่น ค้าง โล้น เท้า

          จะเห็นได้ว่า “ อักษรต่ำ คำเป็น” ผันได้ ๓ เสียง คือ เสียงสามัญ โท และตรี เช่น

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

คา

(ข่า)

ค่า

ค้า

(ขา)

เยือน

(เหยื่อน )

เยื่อน

เยื้อน

(เหยือน)

ลุม

(หลุ่ม)

ลุ่ม

ลุ้ม

(หลุม)

ไตรยางค์ อักษรต่ํา คำตาย-สระเสียงยาว พื้นเสียงเป็นเสียงโท เช่น ฟาก เชิด

ดังนั้น เมื่อผันด้วยวรรณยุกต์โท จะได้เสียงตรี เช่น ฟ้าก เชิ้ด ไตรยางค์

          จะเห็นได้ว่า “ อักษรต่ำ คำตาย-สระเสียงยาว” ผันได้ 2 เสียง คือ เสียงโท และตรี เช่น

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

มาก

ม้าก

ราด

ร้าด

ทาบ

ท้าบ

การผันอักษร ไตรยางค์ อักษรคู่

การผันอักษร ไตรยางค์ อักษรคู่ (ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ)

          อักษรคู่ คือ อักษรต่ำที่มีเสียงคู่ หรือเสียงใกล้เคียงกับอักษรสูง ( ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ส ษ ห) ไตรยางค์และการผันอักษร

          ซึ่งเมื่อ “ อักษรต่ำคู่” นำมาผันร่วมกันกับ “ อักษรสูง” แล้วจะได้เสียงวรรณยุกต์ครบ ๕ เสียง เช่น

คู่ที่

อักษรสูง

อักษรต่ำ

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

ค ฅ ฆ

ข ฃ

คา

ข่า

ค่า / ข้า

ค้า

ขา

ช ฌ

ชา

ฉ่า

ช่า / ฉ้า

ช้า

ฉา

ศ ส ษ

ซา

ส่า

ซ่า / ส้า

ซ้า

สา

ฑ ฒ ท ธ

ฐ ถ

ทา

ถ่า

ท่า / ถ้า

ท้า

ถา

พ ภ

พา / ภา

ผ่า

พ่า / ผ้า

พ้า

ผา

ฟา

ฝ่า

ฟ่า / ฝ้า

ฟ้า

ฝา

ฮา

ห่า

ฮ่า / ห้า

ฮ้า

หา

 

 

 การผันอักษรเดี่ยว (มี 10 ตัว คือ ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ)

          อักษรเดี่ยว คือ อักษรต่ำที่ไม่มีเสียงคู่กับอักษรสูง ไตรยางค์ การผันวรรณยุกต์

          ดังนั้น หากต้องการจะผันให้ครบทั้ง ๕ เสียง จะต้องใช้พยัญชนะ หรือเสียง ห. นำ ดังตัวอย่างต่อไปนี้ ไตรยางค์

เสียงสามัญ

เสียงเอก

เสียงโท

เสียงตรี

เสียงจัตวา

ยา

หย่า

ย่า / หย้า

ย้า

หยา

ลา

หล่า

ล่า / หล้า

ล้า

หลา

วา

หว่า

ว่า / หว้า

ว้า

หวา

คำถามที่พบบ่อย

ไม่ยากเลยเพียงแค่อ่านและฝึกทำความเข้าใจ ก็เข้าใจถึง ไตรยางค์ แล้ว

ไตรยางค์จัดอยู่ในหมวดหมู่ของวิชา ภาษาไทย